Łańcuch dostaw jest podstawą logistyki firmy, bez względu na profil jej działalności oraz klientów. W tym artykule wyjaśniamy, czym jest i co oznacza łańcuch dostaw.

Co to znaczy łańcuch dostaw?

Co to jest łańcuch dostaw (supply chain)? Można powiedzieć, że łańcuch dostaw jest niezwykle rozległym procesem. Pojęcie łańcuch dostaw to jest tak szerokie, że nie można go opisać jedynie  paroma słowami. Łańcuchy dostaw to cała sekwencja zdarzeń, to także proces przemieszczania się dóbr. Głównym celem łańcucha dostaw jest zaspokojenie popytu na dany produkt. Można powiedzieć, że łańcuch dostaw jest siecią zaangażowanych w proces organizacji i charakteryzuje się szerokimi powiązaniami z dostawcami, a także odbiorcami. Prowadzone przez nich działania stwarzają wartość, jest nią produkt i usługa dostarczana konsumentom czy końcowym odbiorcom.

Można zastanawiać się nad tym, co to jest łańcuch dostaw. Pewne jest, że proces ten składa się z sieci zakładów, przedsiębiorstw i producentów, a także wykonawców, którzy po pierwsze dostarczają surowce i komponenty, a po drugie przetwarzają je w podzespoły i półprodukty. I dalej, z tych półproduktów i podzespołów produkuje się wyrób finalny, który trafia do konsumenta. Warto również wiedzieć, że podstawowymi elementami łańcucha dostaw są transport i magazynowanie. To one właśnie pozwalają i umożliwiają realizację dostaw.

Z pojęciem łańcucha dostaw związana jest również logistyka. Należy wiedzieć, że logistyka to tak zwane podrzędne pojęcie do łańcucha dostaw. Dzieje się tak dlatego, ponieważ logistyka obejmuje jedynie niewielką część łańcucha dostaw.

Przedstawiamy trzy podstawowe cechy związane z łańcuchem dostaw. Są nimi:

 Z czego składa się łańcuch dostaw? należy wymienić trzy elementy:

Warto wiedzieć, że istnieją rozbudowane łańcuchy dostaw. Zatem w ramach łańcucha dostaw rozbudowanego funkcjonują:

Należy również mieć świadomość, że w ramach łańcucha dostaw wyróżniamy następujące procesy:

Jakie wyróżniamy rodzaje łańcuchów dostaw? Łańcuch dostaw obejmuje cały cykl życia produktu. Należą do niego sprzedaż, obsługa posprzedażowa, a także utylizacja. Inaczej mówiąc jest to łańcuch wartości. Łańcuch dostaw składa się z wszystkich elementów i wartości przekazywanych przez daną firmę rynkowi i społeczeństwu. Istnieją dwie części łańcucha dostaw. Pierwszy z nich to górna część łańcucha dostaw – od producenta przez dostawców pierwszego i drugiego stopnia do firmy. Drugi z nich to dolna część łańcucha dostaw. Przebiega od firmy poprzez dystrybutorów i sprzedawców do konsumenta.

Istnieje także zrównoważony łańcuch dostaw. Czym jest? To wszelkiego rodzaju czynności biznesowe, które obejmują cykl życia produktu. To one pozwalają na tworzenie wartości dla wszystkich stron kontraktu i zapewniają sukces komercyjny. Ten z kolei ma wpływ na dobrostan społeczny i kondycję środowiska naturalnego. 

Kolejnym rodzajem łańcucha dostaw jest zielony łańcuch dostaw (odpowiedzialny łańcuch dostaw). Cechą charakterystyczną zrównoważonego łańcucha dostaw jest to, iż w jego procesie zawierane są tak zwane idee zielonych operacji i zielonego designu, a także zielonej produkcji. W tym modelu charakterystyczna jest też odwrócona logistyka oraz zarządzanie odpadami. W zielonym łańcuchu dostaw ważne jest dążenie do maksymalizacji zysków, ale w inny sposób niż ma to miejsce w tradycyjnych łańcuchach dostaw. W tym przypadku wszelkie prowadzone działania skierowane są na zmniejszenie zużycia zasobów naturalnych czy energii. Uczestnicy zielonego łańcucha dostaw starają się również ograniczyć emisję zanieczyszczeń.Są to działania charakterystyczne dla przedsiębiorstw odpowiedzialnych. 

Jakie są cele łańcucha dostaw?

Można stwierdzić, że podstawowym celem wprowadzenia zarządzania łańcuchem dostaw są korzyści finansowe, czyli po prostu pieniądze. Dzieje się tak, ponieważ każde innowacyjne rozwiązania związane są z oszczędnościami dla firmy i jej zyskiem finansowym. Wprowadzane ulepszenia związane z zarządzaniem łańcuchem dostaw dają firmom najwyższy zwrot. Wynika to z tego, że możliwe jest obniżenie kosztów sprzedawanych towarów. Łącznie logistyka, produkcja, sposoby pozyskania surowców, przekształcenie surowców, magazynowanie towarów czy transport, a także wszelkiego rodzaju opłaty i siła robocza to koszty rzędu nawet 80% kosztów sprzedaży. Zatem jeśli nawet niewiele spadnie ten procent, to taki stan rzeczy będzie miał olbrzymi wpływ na rentowność firmy, a to już ma kluczowe znaczenie dla danego przedsiębiorstwa. Pozwala to osiągać lepsze wyniki finansowe.

Jakie są cele zarządzania łańcuchem dostaw? Można wymienić 5 głównych celów zarządzania łańcuchem dostaw, są nimi:

Na czym polega zarządzanie łańcuchem dostaw?

Zastanówmy się nad tym, na czym polega efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw. Można stwierdzić, że na pierwszym i podstawowym poziomie, skuteczne zarządzanie łańcuchem dostaw opiera się na zarządzaniu przepływem towarów, danych i środków finansowych, które bezpośrednio są związane z produktami lub usługami. W tym przypadku czasokres obejmuje moment od chwili zakupu surowców, aż do dostawy danego produktu do miejsca docelowego (do klienta końcowego).

Często myli się łańcuch dostaw z logistyką. A jest ona jedynie jednym z elementów łańcucha dostaw. Wszelkie operacje, które odbywają się w ramach łańcucha dostaw obejmują:

 Ponadto z pojęciem zarządzania łańcuchem dostaw bezpośrednio związane jest również zarządzanie globalnymi dostawcami, a także wszelkiego rodzaju procesami produkcyjnymi na skalę międzynarodową.

Podstawowym celem zarządzania łańcuchem dostaw jest obniżenie kosztów przedsiębiorstwa, a także zwiększenie efektywności. W dzisiejszych czasach to klient decyduje o ustalaniu priorytetów zarządzania poprzez przekazywanie firmom doświadczeń.

Obecnie klient przywiązuje się jedynie do tej firmy, która jest w stanie szybko i sprawnie wyjść naprzeciw oczekiwań klientów. Dlatego też wszelkie przeprowadzane dostawy surowców, a następnie produkcja, logistyka i sprzedaż produktów, a także zarządzanie pozyskanymi zamówieniami muszą współgrać ze sobą i być dobrze skoordynowane. Tylko wówczas klient otrzyma to, czego oczekuje w akceptowalnym przez niego terminie. Obecnie firmy muszą w pewien sposób analizować łańcuchy dostaw z punktu widzenia konsumentów. Tylko wówczas będzie to efektywny łańcuch dostaw.

Tak jak dzisiejszy świat, tak i łańcuchy dostaw są obecnie bardzo złożone i wciąż się rozwijają. Efektywność łańcuchów dostaw jest uzależniona od elastyczności. Dzieje się tak dlatego, ponieważ klienci mają szerokie możliwości wyboru i różne opcje zakupowe. Swobodnie mogą nabywać produkty w sklepach stacjonarnych, ale i w internecie. Klienci nastawieni są obecnie na personalizację i tylko współczesny elastyczny łańcuch dostaw może im to zapewnić.

Świat idzie naprzód, a w związku z tym także pozyskiwanie źródeł zaopatrzenia wciąż ewoluuje i obecnie jest niezwykle płynne. Bardzo ważna jest zdolność do elastycznej, szybkiej i płynnej rekonfiguracji łańcuchów dostaw. Jak widać, w tym procesie kluczową rolę odgrywa elastyczność. 

Podstawową kwestią zarządzania przedsiębiorstwem jest zarządzanie łańcuchem dostaw. Współczesne firmy robią wszystko, by móc wzajemnie współpracować ze sobą, ponieważ tylko taka kooperatywa zwiększa efektywność i umożliwia ograniczenie kosztów związanych z prowadzeniem firmy. Takie podejście do biznesu umożliwia również dopasowanie się do potrzeb klientów. Poniżej przedstawiamy elementy niezbędne do zarządzania łańcuchem dostaw:

Ponadto w zarządzaniu łańcuchami dostaw stosuje się następujące metody:

Każdorazowo zarządzanie łańcuchem dostaw jest dostosowane do przedsiębiorstwa. Obecnie nie można wyobrazić sobie działalności firmy bez efektywnego łańcucha dostaw. Jest on bowiem istotą logistyki każdego przedsiębiorstwa bez względu na to, jaki profil ma firma, a także niezależnie od profilu jej klientów.